Het begint met dat interne stemmetje: “Ik wil een boek schrijven en uitgeven.”
Het is een wens. Een droom. Een oproep. Van binnenuit.
Je voelt dat het waar is. Dat dit klopt, voor jou.
Maar waar begin je?
Waar ga je nu precies over schrijven?
En in welke vorm en stijl?
En dan:
Hoe vind je de weg naar een goede uitgever?
Met die laatste vraag worstelde ik ook, toen ik mijn autobiografische roman Fok had afgerond.
18 maart 2014, ik zit in bed met mijn maand oude dochtertje. Mijn telefoon piept. Een felicitatie, denk ik, en ik open het berichtje.
“Met veel plezier heb ik je boek gelezen, graag wil ik het uitgeven.”
Even stokt mijn adem. Wow, een uitgever. En nog wel die ene sympathieke, Uitgeverij Elikser, waar ik via verschillende kanalen al over had gehoord. Jitske haar persoonlijke en toch professionele benadering sprak me aan. De laatste maanden had ik naast heel veel kaartjes ook standaardafwijzingen van diverse uitgevers ontvangen. Ik was daar sinds mijn vorige boek niet echt meer van onder de indruk. Ik wist dat het zo ging.
Ik sms’te terug: Yes! Mijn dochter en Fok werden bijna tegelijkertijd geboren.
Je boek publiceren maakt je boek echt
Voor mij vielen toen de dingen op hun plek. Ik had ook dat interne stemmetje gehoord “Ik wil een boek schrijven en uitgeven”. Jarenlang had ik aan mijn roman gewerkt, maar pas nu het boek werd uitgegeven, voelde het echt. Was het boek, net als mijn dochter, echt een deel van mijn leven. Iets dat ik vast kon houden, iets dat ik aan anderen kon geven (en verkopen natuurlijk).
Het zijn twee grote dingen. Je boek schrijven. En je boek publiceren. Die je niet – net zoals het krijgen van een kind – zomaar even 123 doet. Dat komt omdat je ‘vanuit niets iets’ moet gaan maken.
Je boek schrijven en uitgeven begint bij een onzichtbare wereld
Het schrijven en uitgeven van je boek is een soort wonderlijke materialisatie van iets dat eerst alleen in jou bestaat. Iets dat onzichtbaar is. Een verzonnen of waargebeurd verhaal, personages, vage herinneringen, sluimerende inzichten, oude en nieuwe gevoelens, creatieve associaties. Pas als je gaat schrijven, krijgt deze ongrijpbare wereld vorm.
Dat is het bijzondere van schrijven – dat je het verhaal in jou – dat heel wezenlijk voelt, maar eigenlijk niet echt iets lijkt te zijn – transformeert tot iets dat er wel is. Niet alleen voor jou, maar ook voor anderen. Een boek. Woorden die laten zien wat jij van binnen ervaart, wie jij bent, wat je hebt gedaan of hebt verzonnen.
Door een boek te schrijven en uit te geven laat je jezelf aan de wereld zien
Ik vind dat soms wonderlijk. Dat het meest belangrijke in mijn leven onzichtbaar is. Liefde. Wijsheid. Zachtheid. Herinneringen. Vreugde. Verdriet. Geloof. Vertrouwen.
Het zijn Grote Woorden en Belangrijke Waarden. Het zijn de dingen waar ik voor leef. Maar tegelijkertijd zijn ze Niets. Ik kan niet letterlijk aan iemand laten zien hoe groot mijn hart voelt. Een inzicht is levensveranderend, maar ik kan het niet vastpakken en doorgeven.
En dat is wat schrijven doet. Het geeft vorm aan de essentie van mijn bestaan.
Aan de essentie van wie ik ben. Door mijn ervaringen, inzichten, gevoelens, gedachten woorden te geven, snap ik beter waar het echt om gaat. Elke keer weer nieuwe woorden voor iets vinden, is mezelf opnieuw uitvinden. Mezelf opnieuw laten ontkiemen. Mijn leven waarde geven. En door het vervolgens te publiceren, kan je deze schat delen met anderen.
Omdat je materiaal onzichtbaar is, raak je snel de weg kwijt
Maar juist omdat je vanuit niets iets probeert te maken, kost het veel focus en energie. Juist daarom kan je snel de weg kwijt raken. Je materiaal is namelijk onzichtbaar. Je leven ligt in jou opgeslagen, maar niet netjes gerangschikt in geordende laatjes.
Dus in het creatieproces van binnen- naar buitenwereld verlies je onderweg wel eens wat. Wat wilde ik ook alweer zeggen? Waar ga ik eigenlijk naar toe? Wat is de essentie van mijn boodschap? Vergeet ik niet iets? Waar ging dit verhaal ook alweer over?
Met de Reis van de Held je boek inzichtelijk en klaar voor uitgave maken
Wat helpt is je verhaal in de vorm van de Reis van de Held te zetten– 12 stappen die je in je verhaal kan herkennen. Door dat te doen, wordt je verhaal zichtbaar en behapbaar. Als ik dit bij mijn schrijfbegeleiding doe samen met schrijvers, dan levert dat het ene aha- moment na het andere op. Oh, dat was mijn weerstand, natuurlijk ! En echt, zit daar mijn centrale crisis, wow! En wacht eens mijn inzicht in de climax hangt samen met mijn oproep tot avontuur. Nu heb je een kapstop, een kader. Er is structuur voor de Grote Onzichtbare Warboel in jou.
Stap voor stap maak je je eigen (levens)verhaal zichtbaar en dus inzichtelijk. En vervolgens kan je scenes gaan schrijven van al die verschillende stappen. Dan kan je die Grote Thema’s in jou concreet maken. Je beschrijft een moment waarop je vertrouwen voelde, een moment waarop je iets begreep, een ontmoeting die jou heeft veranderd.
Je boek publiceren bij Uitgeverij Elikser
Als je dan je boek uit de onzichtbare wereld omhoog hebt getild en zichtbaar hebt gemaakt, dan kan je over uitgeven nadenken. Nadat ik Fok bij Uitgeverij Elikser heb uitgegeven – en daar heel tevreden over was – ben ik een samenwerking met Jitske aangegaan.
Ik bied het Mastertraject ‘Je boek schrijven en uitgeven’ aan, waarbij je binnen een jaar je boek schrijft en bij Uitgeverij Elikser uitgeeft. Ondertussen leest zij mee. Bij het schrijven maak je het verhaal voor jezelf inzichtelijk en tastbaar, bij het uitgeven doe je dat voor de buitenwereld. De lezers moeten het voor zich zien, met je mee kunnen leven.
Door uitgave van je boek maak je pas echt een link tussen binnen- en buitenwereld. Jouw gedachten en ervaringen kunnen het leven van een ander verrijken. Je boek kan bij iemand in de boekenkast staan, op het nachtkastje of onder de kerstboom liggen. Je zou kunnen zeggen, het is maar een ‘boek’ – maar het is zoveel meer. Het is jouw onzichtbare wereld die zichtbaar is geworden.
Dus als je die stem in je hoort: Ik wil een boek schrijven en uitgeven! Volg die dan…
2020 – is dat niet een mooi jaar om je eigen boek te schrijven en te publiceren?
Bij het Mastertraject Boek schrijven en Uitgeven, schrijf je onder mijn begeleiding in 2020 je boek (af) en publiceer je je eigen boek bij Uitgeverij Elikser.